Hasat kayıpları: Kayıpların nasıl hesaplanacağını ve azaltılacağını görün

Hasat kayıpları, yetiştirilen ürün ne olursa olsun, tarımsal üretimden elde edilen kârın azalmasına yol açmaktadır. Bu durum, haşerelerin ortaya çıkması veya ani iklim değişiklikleri gibi, çeşitli faktörlerden dolayı ve üretim döngüsü sırasında mutlaka ortaya çıkabilir.

Ancak çoğu durumda kayıpların öngörülebildiği ve önlenebildiği bir aşama vardır: son aşama, yani büyük emek, yatırım ve planlamayla ekilenlerin hasadında.

Ancak sonuçta hasat kayıplarına bağlı kayıpları hesaplamanın ve bu hacmi önemli ölçüde azaltmanın yolları var mı? Bu makalede ele alacağımız konu budur.

Mekanize hasatla ilgili özel makalemize göz atın!

Üretim kayıplarının nasıl hesaplanacağını bilmek neden önemlidir?

Bir üretimdeki kayıpların nasıl doğru bir şekilde tahmin edileceğini bilmek son derece önemli bir beceridir ve bazen çiftçileri büyük kayıplardan kurtarabilir.

Bunu vazgeçilmez bir görev haline getiren faktörler arasında şunlar yer almaktadır:

• Bütçe: kaybın anlaşılması küçük, orta ve büyük üreticilerin kendi nakit akışlarını anlamalarına yardımcı olur;
• Depolamak: hasadın nihai hacminin nasıl tahmin edileceğini bilerek, özellikle tahıllar söz konusu olduğunda ürünün iyi bir şekilde depolanmasını planlamak ve garanti etmek mümkündür;
• Dağıtım: Üretimin ne kadar olacağı bilindiğinde üretici satışı kapatabiliyor ve hasat edilen ürünü “delik” olmadan dağıtabiliyor;
• Pazarlama: Kayıpların hesaplanması aynı zamanda sezon sonunda alıcılara nelerin sunulabileceğine dair gerçek rakamları da garanti eder, yani pazarlama çok daha doğru olacaktır.

Üreticinin hasat zamanında dikkatli olması gerekir. Mahsul kayıpları normalde bu aşamada meydana gelir.

Zaman ve pratikle birlikte hasat kaybının ne kadar olacağını tahmin etmek daha kolay ve basit hale gelir. Ancak böyle bir hesaplamaya alışkın olmayanlar bile, daha sonra göreceğimiz bazı temel ipuçlarını kullanarak rakamlara erişebilir.

Ürün kayıplarına ne sebep olabilir?

Genel olarak hasat kayıplarını birincil ve ikincil olmak üzere iki kategoriye ayırabiliriz. Bunu daha iyi anlayacak mıyız?

birincil faktörler

Üretim kayıplarının ana nedenleri şunlardır:

• Mekanik kayıplar: ürünün hasat zamanı arasında uygun olmayan şekilde işlenmesi;
• Çevresel faktörler: bu durumda örneğin sıcaklık ve nemden bahsediyoruz;
• Mikroorganizmalar: Mikrobiyal etki, ekim alanında bakteri ve mantarlara neden olduğundan, esas olarak sebze ve meyve üretimini etkilediği için hasat zamanında hasara neden olabilir.

ikincil faktörler

Mahsul kayıplarının arka planda kalan nedenleri arasında şunlar yer almaktadır:

• Hasatın yanlış yapılması (başarısız yöntem);
• Makine ve ekipmanlarla ilgili sorunlar;
• Hasat için çok uzun bekleme süresi;
• Uygunsuz depolama.

Hasat kayıplarının doğru hesaplanması nasıl yapılır?

Bu kayıpları doğru hesaplamak için her üretimin kendine özgü olduğunu, yani tahıl ve örneğin meyve ve sebze gibi diğer ürünlerde tahmin yöntemlerinin farklı olacağını unutmamak gerekir.

Hasatta kayıpları önlemek için en büyük endişelerden biri ekipmanın durumlarının analiz edilmesidir.

Aslında dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da bu kayıpların çoğunun biçerdöver gibi ekipmanlarla ilgili problemler sonucu meydana gelmesidir. Bu nedenle tahmin şu şekilde yapılmalıdır:

• Biçerdöveri geçtikten sonra, makine kesme platformunun tam genişliğini ve en az iki metrekarelik uzunluğu (örnekleme için yeterli) içeren bir çerçeveyi yere yerleştirin;
• Daha sonra hasat edilmemiş tahılların belirlenen alanda toplanması gerekir;
• Ardından, ihtiyaçlarınıza en uygun yöntemi seçin; bu, bu tür tahılları tartmak ve ortalama ağırlığı tahmin etmek, hatta bir ölçüm kabı ve dereceli bir terazi kullanmak olabilir.

Operatör eğitimi

Ekipmanla ilgili sorunların yanı sıra, biçerdöver operatörlerinin görevlerini en iyi şekilde yerine getirebilmeleri için eğitimlerine de yatırım yapılması gerekmektedir.

İnsan tarafından çalıştırılan herhangi bir süreçte olduğu gibi, arızalar meydana gelebilir. Ancak çalışanın iyi eğitilmiş olması durumunda bunların gerçekleşme riski daha düşük olacaktır.

Ek olarak, piyasada hali hazırda, hasat sırasında yalnızca bazı bilgilerin kaydedilmesiyle, hesaplamayı üreticiye tamamen dijital bir şekilde gerçekleştirebilen çok sayıda uygulamanın mevcut olduğunu hatırlamakta fayda var.

Genel olarak, bu tür uygulamalar tarafından kullanılan hesaplama, üç basit kuralına dayalı olarak aynıdır (veya manuel olarak gerçekleştirilir):

Diyelim ki sınırları çizilen alanda 10 gram mısır toplandı, yani 10 gram = 0,010 kg. Bu yüzden:

• 0,010kg – 2m2
• X kg – 10.000 m2 (veya bir hektar)
• X = (0,010 x 10,000) / 2
• X = 50 kg (hektar başına kayıp)

Hasat kayıpları açısından tolere edilebilir rakamlar nelerdir?

Daha önce de belirttiğimiz gibi her üretimin kendine ait tolere edilebilir kayıp seviyeleri olacaktır. Bunlar arasında sayabileceğimiz başlıca örnekler şunlardır:

• Mısır: hektar başına bir buçuk torbaya eşdeğer olan 90 kg’a kadar;
• Soya fasulyesi: hektar başına yaklaşık 60 kg;
• Buğday: Hektar başına 60 kg.

Embrapa’nın (Brezilya Tarımsal Araştırma Kurumu) internet sitesinde yayınlanan verilere göre bunlar, Brezilya’da yapılan hasat için parametre görevi gören uluslararası değerlerdir.

Yapılan ekime bağlı olarak hasat kayıpları neredeyse kaçınılmazdır. Ancak bunların kabul edilebilir seviyelerde tutulması gerekiyor.

Ne yazık ki kurum, çoğu durumda bu sayıların kolaylıkla belirtilenin iki katına çıkma riskinin bulunduğu konusunda da uyarıyor.

Kayıpları azaltmak için ne yapmalı?

Ürününüzün kayıpları belirtilenden daha yüksekse endişelenmeyin.

Sonuçta nedeninin doğru teşhisi ve süreç boyunca optimizasyon araçlarının kullanılmasıyla bunları önemli ölçüde azaltmak mümkün. Bu anlamda yatırım yapın:

• Sızıntı kontrolü: Kullanılan biçerdöverde herhangi bir sızıntı olup olmadığını kontrol edin. Örneğin besleyici, elevatör, ayırıcı kapağı ve dane deposu gibi alanlarda delik ve çatlak olup olmadığına bakın;
• Biçerdöver yavaşlaması: yüksek hızlar, tahılların makinenin arkasından boşaltılması nedeniyle bu kayıplara neden olabilir. Bu nedenle ideal olan, rakamlarda önemli değişiklikler olup olmadığını kontrol ederek hızlanmayı kademeli olarak azaltmaktır;
• Bilgi: Kayıpları önlemenin bir diğer yolu da üretim aşamalarını bilmektir. Sonuç, doğru zamanda, yani ne çok erken ne de çok geç gerçekleştirilen bir hasattır;
• Haşere kontrolü: böcekler, mantarlar ve hatta yabani otlar mahsulün bozulmasına neden olabilir. Bu nedenle, üretimin son aşamasında bir kayıp yaşanmadan kaçınmak veya son çare olarak onlardan kurtulmak için gereken süreçlere odaklanın.

Hasat kayıplarına yol açan nedenlerden biri de biçerdöverlerin hızıdır.

Her ne kadar her hasatta belirli bir kayıp yüzdesi beklense de (ve nispeten normalse), bunun minimum düzeyde olabileceğini, bunun da süreç sonunda üreticiye daha az zarar verilmesi anlamına geldiğini unutmayın.

Çözüm

Bu makalede de belirtildiği gibi, bu kayıplar inkar edilemez bir şekilde her hasatta meydana gelmektedir. Ama bunları azaltmak mümkün. Şunda videosoya fasulyesi hasadının nasıl izleneceğini görün:

Kaynak: Soy Radar Teknolojisi.

Bu yazı ile hasat kayıplarını azaltmak amacıyla önemli ipuçları sunmaya çalışıyoruz.

Bu anlamda tamamlayıcı okuma tüyomuz şeker kamışı hasat kayıplarının nasıl azaltılabileceğidir. Bir sonraki yazıya kadar keyifli okumalar!!