Dağ koyunu, aslen Orta ve Güney Asya’dan gelen artiodaktiller takımının ve bovid ailesinin bir temsilcisidir. Bu hayvanın bazı türleri Kırmızı Kitapta listelenmiştir. Bu makale, koyun alt türlerinin daha ayrıntılı bir sınıflandırmasının yanı sıra açıklamalarını da sunmaktadır.
Karakteristik, dış açıklama
Bu memelilerin boyu 1,4–1,8 m’ye kadar büyür, ayrıca kuyruğu yaklaşık 7–15 cm’dir. Omuzlardaki yükseklik 65 ila 125 cm, canlı ağırlık ise 20 ila 200 kg arasındadır. Dağ koyunlarının cinsel dimorfizmi iyi ifade edilmiştir: erkekler daha büyüktür ve uzun, bükülmüş boynuzlara sahiptir.
Hayvanın gövdesi kıllarla kaplıdır, beyazdan koyu kahverengiye kadar her renkte olabilir. Erkeklerin boynunda tuhaf bir yele büyür. Boynuzlar, kural olarak, her iki cinsiyette de büyür, sadece dişilerde yumuşak ve kısadır, erkeklerde ise 1 m uzunluğa ulaşır.
Doğal ortam
Yabani koyunlar çoğunlukla Asya’da, yani orta bölgede, batı ve kuzeydoğuda yaşar. Kuzey Amerika’da da bulunabilirler. Temel olarak hayvan dağlık bölgeleri ve kayaları tercih eder. Yabani dağ koyunlarını morfolojik özelliklerine, boynuz şekline ve kromozom sayısına göre sınıflandırın. Bu hayvanların türleri hakkında daha fazla bilgiyi makalenin ilerleyen kısımlarında okuyabilirsiniz.
Yabani koyun
Mouflon, artiodaktiller takımına ait olan evcil koyunların en yakın akrabasıdır. Aşağıda ayrıntılı bir açıklaması verilen bu alt cinsin iki türü vardır.
Biliyor musun? Koyun cinsinin temsilcilerinin DNA’sında farklı sayıda kromozom vardır: 52’den (kar koyunu) 58’e (urial).
Çeşitler
Avrupalı
Cinsin Avrupa’da yaşayan tek temsilcisi. Göğüste uzanan kısa, iyi oturan saçlarla kaplıdır. Vücudun alt kısmı beyazdır, üst kısmı renk değiştirir: yazın üst kısmı kırmızımsı kahverengi, kışın kestane rengidir. Bu kunduzun boyu 1,25 m’ye kadar büyür ve kuyruğu 10 cm’dir. Omuzlardaki yükseklik 70 cm’dir.
Boynuzlar güçlüdür, üçgen kesitlidir, sayısı 30-40 adet olan tuhaf kıvrımlarla kaplıdır. Boynuzların uzunluğu 65 cm’ye ulaşır. Dişiler daha açık renkli saçlarla karakterize edilir ve ayrıca boynuzlardan yoksundur.
Asya
Kunduzun bu alt türünün omuzlarındaki yükseklik 84-92 cm, vücut uzunluğu 150 cm’ye kadardır. Erkek 53-79 kg, dişi ise 35-45 kg ağırlığındadır. İlkinin, birden fazla devirde bükülmeyen güçlü boynuzları vardır. Tabanın çevresi yaklaşık 25 cm’dir. Dişilerin de boynuzları vardır, küçük ve düzdürler.
Ural
Bu tür deniz seviyesinden 6 bin metre yüksekliğe ulaşan dağ yamaçlarında yaşar. Hayvanlar esas olarak Orta Asya’da bulunur. Cinsin tüm temsilcileri yaz aylarında hafifçe parlayan kahverengi yünle kaplıdır. Kuyruğun tabanının altında beyaz bir nokta var. Erkeklerde göğüs genellikle siyahtır.
Önemli! Ural avlamak Uluslararası Doğayı Koruma Birliği tarafından yasaklanmıştır çünkü bu tür hassas bir tür olarak kabul edilmektedir.
Urial yoğun bir yapıya sahiptir, güçlü bir gövdeye ve uzun uzuvlara sahiptir, ağırlığı 36 ila 87 kg arasındadır. Vücudun uzunluğu 110-145 cm’ye, omuzlardaki yükseklik ise 88-100 cm’ye ulaşır. Bu hayvanların boynuzları alt cinse bağlı olarak farklıdır.
Ladakh
Boynuzlar yanlarda dışbükeydir, enine kıvrımlar zayıf bir şekilde ifade edilir. Uzunlukları 90 cm’ye, çevreleri ise yaklaşık 26 cm’ye ulaşır.
Pencap
Bu alt cinsin temsilcisinin daha kırmızımsı bir ceketi var. Boynuzları geriye ve aşağıya doğru bükülür, ortalama uzunluğu 70 cm’ye kadar büyür, tabandaki çevresi 23 cm’ye kadar çıkar.
Buhara
Koç boynuzları hemen hemen aynı düzlemde bükülmüş olup, uzunluğu 70 cm’ye kadar uzar ve çevresi 24 cm’dir.
Ustyurt
Kırmızımsı sarı renkte olan hayvanın ağırlığı 80 kg’a kadardır. Boynuzları net oluklarla kaplıdır, geriye ve aşağıya doğru kıvrılarak tam bir daire oluşturur. Ortalama uzunluk 92 cm’ye ulaşır ve taban çevresi yaklaşık 27 cm’dir.
Türkmence
Türkmen uriali yukarıda anlatılan Ustyurt urialinden pek farklı değildir. Genellikle dağ koyunlarının bir alt türü olarak kabul edilirler.
Okçu
Cinsin en büyük temsilcisi, ağırlığı 65 ila 180 kg, vücut uzunluğu 120 ila 200 cm ve omuz yüksekliği 90-120 cm’dir. Hem dişilerin hem de erkeklerin boynuzları vardır, ancak ikincisinde çok daha büyüktürler ve hayvanın toplam ağırlığının% 13’ünü alabilirler. Spiral şeklinde bükülürler, uçları yukarı ve dışarı doğru yönlendirilerek 190 cm uzunluğa ulaşırlar. Ceket açık kumdan koyu kahverengiye kadar olabilir. Vücudun alt kısmı, namlu ve sağrı her zaman daha hafiftir. Yanlarda koyu uzunlamasına şeritler göze çarpıyor.
Kazak
Kazak argalisinin ağırlığı erkeklerde yaklaşık 200 kg, kadınlarda ise 60-100 kg’dır. Vücudun uzunluğu sırasıyla 150-200 cm ve 110-160 cm’dir.
Altay argali
En güçlü boynuzlara sahip olan cinsin en büyük temsilcisi. Yetişkin bir erkekte ağırlıkları 35 kg’a kadar ulaşır. Hayvanların kendileri omuzlarında 70-125 cm’ye kadar büyür ve vücut uzunluğu 1,2 ila 2 m’dir. Kuyruk 13-14 cm’dir. Altay koçlarının ağırlığı yaklaşık 70 ila 180 kg arasındadır. Namlu ucunun hafif olması diğer türlerden farklıdır.
Baran Darwina
Büyük bir hayvan, omuzlarındaki boyu 105-115 cm, ağırlığı ise yaklaşık 135 kg’dır. Geriye ve aşağıya doğru bükülmüş büyük boynuzları vardır. Sırttaki kürkü sarı-kahverengi tonlarında, göğüs koyu kahverengi, kuyruğun altında belirsiz açık sarı bir nokta var. Vücudun alt kısmı gri-beyaz saçlarla kaplıdır.
ilgileniyorum
Bu türün boynuzları akrabalarının boynuzlarından daha küçüktür. Ortalama olarak uzunlukları 77 cm’ye, taban çevresi ise 26 cm’ye ulaşır. Geriye ve aşağıya doğru bükülürler, uçları daima dışarıya doğru yönlendirilir. Boynuzların yüzeyi çatlaklıdır. Bu yaban koyunu türü, isminin geldiği Kazakistan’ın Kızılkum çölünde yaşamaktadır.
Kızılkum aracharının avlanması da yasaktır – bu tür tehlike altındadır, vahşi doğada popülasyonu 100’den fazla değildir.
Tien Shan
1873’ten beri bilinmektedir, Tien Shan dağlarında, Chu-İli dağlarında, Kazakistan, Kırgızistan ve Çin’in bazı bölgelerinde bulunur. Boynuzların ortalama uzunluğu 130 cm, çevresi ise 39 cm’dir.
Karatausky
Nüfus sırasıyla Özbekistan ve Kazakistan’daki Nuratau dağlarında ve Aktau sırtında yaşıyor. Erkekleri yaklaşık 70 kg ağırlığındadır, boynuzlarının uzunluğu 70 cm’ye kadar uzar. Vücut gri-kahverengi saçlarla kaplıdır. Türler Kazakistan Kırmızı Kitabına dahil edilmiştir.
Video: Karatauskie arhary
Pamir
İlk kez bu seyahat bilimci tarafından tanımlandığı için Marco Polo koyunu olarak da bilinir. Tacikistan, Kırgızistan ve Afganistan’da yaşıyor. Arkada ve yanlarda ceketin kırmızımsı bir tonu var. Boynuzlar oldukça uzun, 140-150 cm, vida şeklinde bükülmüş.
Kuzey Çin
Tibet Platosu’nda ve Çin’de yaşıyor. Gri-kum rengi ve 105 cm uzunluğa kadar güzel kavisli orak biçimli boynuzları ile ayırt edilir.
Tibetçe
Tibet’in yanı sıra Hindistan ve Nepal’deki Himalayalar’da yaşıyor. Tibet koçunun gövdesi gri-kahverengi yünle kaplıdır. Boynuzları başa paralel, spiral şeklinde bükülmüş, uzunluğu 140 cm’ye kadar uzuyor.
Kar koçu
Hayvan yoğun yapılı, kısa ve kalın boyunlu, küçük başlıdır. Kısa ve büyük uzuvları vardır. Erkekler dişilerden daha büyüktür, vücut uzunlukları 140 ila 188 cm, omuz yüksekliği 76-100 cm, canlı ağırlık ise 56 ila 150 kg arasındadır. Her iki cinsiyetin de boynuzları vardır ve boyları 110 cm’ye kadar büyür. Ceket oldukça kalındır, arkası ve yanları kahverengidir, göbek ve göğüs çok daha açık sarı-beyazdır. Bighorn koyunu deniz seviyesinden 300 m yükseklikteki dağlık bölgelerde yaşar. 
İnce boynuzlu koç
Dall koyunu olarak da bilinen bu tür, büyük boynuzun bir alt türü olarak kabul edilir. Hayvanlar tamamen beyaz veya kuyrukta siyah noktalar bulunan gri olabilir. Boynuzlar sarı-kahverengiye boyanmıştır. Kavislidirler, 1,1 m uzunluğa kadar büyürler ve 14 kg’a kadar ağırlığa sahiptirler. Erkeklerin ağırlığı 55-140 kg, dişilerin ağırlığı ise 39-50 kg’dır. Vücut uzunluğu göstergesi sırasıyla 1,6–1,8 m ve 1,3–1,6 m’dir. Bu tür dağ çayırlarında 6-25 kişilik gruplar halinde yaşar.
Yaşam tarzı, süre
Koyunlar yaklaşık 10-12 yıl yaşar. Gebelik süresi 5 aydır. Onlar günlük otçullardır. Dişiler ve gençler sürüler oluşturur. Aynı zamanda, erkekler yalnız bir yaşam tarzı sürdürürler veya boynuzların büyüklüğüne dayanan veya savaşta kurulan katı bir hiyerarşiye sahip küçük gruplar oluştururlar.
Biliyor musun? Koyun boynuzları Çin halk hekimliğinde yaygın olarak kullanılmaktadır; bir dizi hastalığı iyileştiren infüzyonların hazırlanmasında kullanılırlar.
Davranışın özellikleri
Yabani koyunlar yerleşik bir yaşam sürerler, sürüler oluştururlar, burada hoşgörülü ve dost canlısı bir eğilim gösterirler. Tehlike durumunda alarm verilir: yetişkinler için bu bir homurtu, genç hayvanlar için ise melemedir. Bundan sonra sürü, yırtıcı hayvanların erişemeyeceği güvenli bir yere gider.
Bu hayvanlar dağlara iyi tırmanırlar, 2 m yüksekliğe ve 5 m uzunluğa kadar atlayabilirler. Koçların aktivitesinin zirvesi günün ilk yarısında düşer. Çoğunlukla sabah ve akşam otluyorlar.
Vahşi doğada doğal düşmanlar
Vahşi doğada dağ koyunları bu tür yırtıcı hayvanların saldırısına uğrayabilir:
- kurtlar;
- kar Leoparı;
- pum;
- kartallar;
- altın Kartallar.
Diyet
Bu memeliler tahılları tercih ederek bitkisel besinlerle beslenirler. Likenleri, çalı dallarını ve ağaçları yiyebilirler:
- meşe;
- fıstık akçaağaç;
- gürgen;
- baktı.
Dağ koyunları düzenli olarak sulama yerlerine gider, güneşte tuz yalar. Kışın soğukta bir deri altı yağ tabakası birikir.
Üreme ve yavru
Bu hayvanların çiftleşme mevsimi yılda bir kez, çoğunlukla Kasım ayında gerçekleşir, ancak türlere bağlı olarak Ekim’den Aralık ayına kadar da sürebilir. Bu dönemde erkekler dişi sürülerine girerek “rakiplerle” kavgalar düzenlerler. Bu dövüşler sırasında koçlar boynuzlarıyla çarpışarak karşılıklı dururlar. Ayrıca erkekler dillerini çıkarıp kadınların önünde veya önünde sohbet ederler.
Fetüsün gelişimi 155-170 gün içinde gerçekleşir. Yavruların doğumu Mart’tan Haziran’a kadar olan döneme denk gelir. Çoğunlukla bir dişi bir, nadir durumlarda ise iki kuzu getirir. Kuzulama için dişi bir hafta süreyle sürüyü terk eder ve bir yavruyla geri döner. Süt beslemesi altı aya kadar yapılır ve sonbaharda genç hayvanlar bağımsız beslenmeye geçer.
Yabani koyun avcılığı
Daha önce insanlar yiyecek ve deri elde etmek için koyun avlıyorlardı, ancak artık hayvanın boynuzları ana av olarak kabul ediliyor. Karaborsadaki fiyatları 10 bin dolara ulaşabiliyor.
Bu nedenle makale, sıradan bir evcil koyunun en yakın ataları olan koyun cinsinin temsilcilerinin kısa bir tanımını sunmaktadır. Bu hayvanların çoğunun neslinin tehlike altında olduğu ve Kırmızı Kitap’ta listelendiği unutulmamalıdır.
Bu sayfayı favorilerinize ekleyebilirsiniz
