Nodüler dermatit CRS

Zamansız aşılama ile hayvanlar, sığırlarda yumrulu dermatit gibi bulaşıcı hastalıklarla enfekte olabilir. Hastalıktan kaynaklanan ölümler mevcut besi hayvanlarının %10’una kadar çıkmaktadır ve bu durum çiftliğe ciddi mali zararlar vermektedir. Hasta ineklerde süt üretimi azalır ve büyüyen genç hayvanlar kilo alımından memnun kalmaz. Boğalar geçici olarak kısır hale geldiğinden bu dönemdeki kaplamalar genellikle başarısız oluyor.

Buzağıda nodüler dermatit

Tarihsel arka plan

Sığırlarda yumrulu deri hastalığı ilk olarak 20. yüzyılın başlarında Afrika ülkelerinde teşhis edildi. Daha sonra hastalık Hindistan’daki çiftlikleri de vurdu. Bu hastalığın diğer isimleri nodüler dermatit veya tüberküllerdir. 2014 yılı itibarıyla en fazla sayıda enfeksiyon odağı Türkiye’de kaydedildi; bunların sayısı 200’den fazlaydı.

2015 yılında sığırların yumrulu deri hastalığı Rusya’ya getirildi. Aynı zamanda enfeksiyon Dağıstan ve Ermenistan’a da geldi. 2017 yılına gelindiğinde Sırbistan, Hırvatistan, Makedonya ve diğer ülkeler enfekte oldu. Şu anda dünya çapında ineklerde yumrulu deri hastalığı salgınları kaydedilmektedir.

Enfeksiyon kaynakları

Topaklı cilt hastalığı, Capripoxvirus cinsinin bir patojeninin neden olduğu viral bir enfeksiyondur. Tüberkül sadece inekleri etkilemez, aynı zamanda keçi ve koyunlar için de tehlikelidir.

Virüsün bulaşma yolları:

• hasta hayvanlarla temas;
• böcek ısırıkları yoluyla (genellikle sivrisinekler veya at sinekleri);
• hasta hayvanların kesim ürünleriyle veya biyolojik sıvılarıyla temas;
• tohumlanmış envanter;
• kontamine yem;
• hayvanlar arasındaki cinsel temas.

At sineği ısırığı hastalığa neden olabilir

Enfeksiyon hızlı bir şekilde ortaya çıkar ve hastalık sağlıklı hayvanların %5 ila %45’ini etkiler. Dağıtım mekanizması bilim adamları tarafından tam olarak anlaşılamamıştır. Aynı odada tutulan hayvanların hepsi hastalanmaz, bazı inekler enfekte bireylerin yanında durabilir ancak enfekte olmaz. Çoğu zaman nodüler dermatit salgınları yaz aylarında ortaya çıkar. Bataklık ovalarında bulunan çiftlikler özellikle risk altındadır. Hastalık 3-4 hafta sürer ancak komplikasyonlar ortaya çıkarsa iyileşme süreci gecikebilir.

Dikkat! Sığırlarda yumrulu dermatite neden olan etken madde çok inatçıdır!

Virüs, 3 döngüye kadar buz çözme ve dondurma işlemine dayanabilir. 0 santigrat derecenin üzerindeki sıcaklıklarda patojen, enfekte sığırların temas ettiği yüzeylerde altı aya kadar kalabilir.

Semptomlar ve bulgular

Sığırlarda pütürlü deri hastalığının belirtileri çiçek hastalığının belirtilerine benzer, ancak evreler arasında bu kadar belirgin bir fark yoktur. Enfekte olduğunda 5-6 gün sonra deri altında tüberküloza benzeyen mühürler görünmeye başlar. Her birinin etrafında cilt iltihaplanır, lezyonun çapı 20 cm’ye ulaşabilir. Şu anda hayvanın ateşi, halsizliği ve susuzluğu var. Hastalığın karmaşık seyri ile kas dokusu bu sürece çekilir.

Sıcaklık yükselmeye başladıktan 2-4 gün sonra kan örneklerinde virüs zaten tespit ediliyor. Bu noktada mukozalar ve ardından damarlar etkilenir. Virüsün lenfatik sisteme saldırmasının ardından ciltte iyileşmeyen yaralar oluşuyor. Bazı durumlarda septik komplikasyon ve ineğin ölümü meydana gelir.

Sığırlarda nodüler dermatit belirtileri:

• hipertermi – vücut ısısında 40 derecenin üzerinde bir artış;
• iştah azalması;
• burun akıntısı, gözyaşı;
• 0,5 cm yüksekliğe ve 7 cm çapa kadar yoğun tüberküllerin oluşumu;
• nodüllerin ortasına yün dökülür ve nekrotik süreç başlar;
• 7-20 gün sonra etkilenen bölgeler kurur ve kabuk onlardan kaybolur;
• emziren ineklerin sütü kalınlaşır ve pembemsi hale gelir;
• genişlemiş lenf düğümleri;
• mukoza zarlarında ülserasyonlar görülür;
• tam veya kısmi körlüğün başlaması mümkündür;
• bazen boğulma başlangıcı olur.

Emziren ineklerin sütü kalınlaşır ve pembemsi hale gelir

Atipik bir tüberküloz formuyla hayvanlarda ishal, ateş gelişir, ancak cilt lezyonları görülmez. Hastalığın bu seyri tanıyı zorlaştırmaktadır.

Dikkat! Atipik yumrulu deri hastalığı en çok buzağılarda görülür.

İyileşmenin ardından hayvanlarda deri tüberkülozları kaybolur, saçlar yeniden uzar. Topaklı dermatit komplikasyonlara neden olabilir:

• soluk borusu iltihabı;
• akciğer iltihaplanması;
• eklem hasarı.

Hasta olan boğalar sıklıkla geçici olarak kısır hale gelir. İnekler ayrıca 5-6 siklus içerisinde kızgınlığın olmaması da dahil olmak üzere cinsel problemlerle de karşılaşabilirler.

Teşhis

Sığırlarda yumrulu deri hastalığının tanısı bir veteriner tarafından aşağıdakilere dayanarak konur:

• hayvancılığın dış denetimi;
• dokuların histolojik incelenmesi;
• biyolojik örnek;
• klinik verilerin incelenmesi;
• Örneklerde virüsün laboratuvar izolasyonu.

Topaklı dermatit laboratuvarda teşhis edilir

Veteriner hekim ancak görsel muayene ve araştırmadan sonra teşhis koyar ve tedaviyi reçete eder. Nodüler dermatit sıklıkla benzer semptomları olan diğer hastalıklarla karıştırılır:

• demodikoz;
• kurdeşen;
• tüberkülozun deri formu;
• Çiçek hastalığı;
• streptotrichosis;
• epizootik lenfanjit;
• kene ısırıklarının veya gadget’ların sonuçları;
• aşılama sonrası ödem.

Doğru bir sonuca varabilmek için bu hastalıklar ile yumrulu dermatit arasındaki farkları bilmeniz gerekir. Bazen çeşitli nedenlerden dolayı klinik ve laboratuvar çalışmaları yapmak mümkün değildir, bu durumda teşhis dış muayeneye göre yapılır.

Nodüler dermatitin benzer semptomları olan diğer hastalıklardan farklılıkları:

• gadget’ları ısırırken, nodüllerin orta kısmı üzerindeki derinin bütünlüğü ihlal edilir;
• nodüler dermatit ile ürtikerin aksine epidermis tüberküllerin kenarları boyunca ayrılmaya başlar;
• çiçek hastalığı çoğunlukla hayvanların yalnızca memesini etkiler, bununla birlikte hasar yüzeyseldir;
• sığırlarda deri formundaki tüberkülozda vücut ısısında artış olmaz;
• demodikoz ile epidermis sertleşir ve kalınlaşır;
• streptotrichosis ile lezyonlar her zaman simetriktir ve omurga bölgesinde yoğunlaşır, üzerlerine baskı yapıldığında irin ortaya çıkar.

Bazen hayvanın yaşamı boyunca doğru tanı koymak mümkün olmaz, daha sonra otopsi ve dokuların patoanatomik incelemesi yapılır.

Tedavi ve önleme

Sığırlarda nodüler dermatit hastalığını önlemek için her yıl aşı yapılır. Bu olay 1 yıl süreyle dokunulmazlık kazandırır. Buzağılar 2 aylıktan itibaren aşılanabilir. Enjeksiyondan sonra hayvanların %10’unda nodül veya şişlik görülür ve bu durum 2 hafta içinde kendiliğinden kaybolur.

Dikkat! Yalnızca zamanında aşılama, hayvancılıkta yumrulu dermatit hastalığını önleyebilir.

Enfekte hayvanlar ya izole edilir ya da ortadan kaldırılır; bu, salgının önlenmesini sağlayacaktır. Hayvanların barındırıldığı yerlerde dezenfeksiyon önlemleri alınmalıdır. Hasta hayvanlar, vitaminlerle beslenen gelişmiş beslenmeye aktarılır.

Çoğu hayvan kendi kendine iyileşir. Veteriner hekim semptomatik tedaviyi reçete etmelidir.

Nitox 200

Nodüler dermatit tedavisi:

1. Nitoks 200 – talimatlara göre.
2. Bicilin-5 – 4 gün boyunca günde 3 milyon ünite.
3. Tetravit – haftada 5 ml.
4. Creolin – içindeki banyo işlemi 3-4 günde bir yapılır.

Şiddetli topaklı dermatit formunda, hafta boyunca her biri 2 litre olmak üzere glikoz ve sodyum klorür ek olarak reçete edilir. Ayrıca deri altına 5 ml kafein enjekte edebilirsiniz. Bazı çiftçiler hayvanlarını halk yöntemleriyle tedavi etmeyi tercih ederken, veteriner hekimler bunu önermiyor. Hasta hayvanların süt ve etlerini yemek yasaktır. Eğer inek yumrulu deri hastalığından ölmüşse cesedi yakılmalıdır.